સ્ટ્રોકથી પોતાને કેવી રીતે બચાવવું?

UAE માં માર્ગ અકસ્માતો પછી વિકલાંગતાનું બીજું મુખ્ય કારણ સ્ટ્રોક છે. દર વર્ષે આ પ્રદેશમાં 7000-8000 લોકો સ્ટ્રોકનો ભોગ બને છે, જે દર કલાકે એક વ્યક્તિની સમકક્ષ છે.

તે વ્યાપકપણે જાણીતું છે કે વિશ્વમાં મૃત્યુનું મુખ્ય કારણ સ્ટ્રોક છે. પરંતુ ઘણા લોકો જે નથી જાણતા તે એ છે કે તે લાંબા ગાળાની અપંગતાનું બીજું મુખ્ય કારણ છે.

જો આપણે સરળ વાત કરવા માંગીએ તો સ્ટ્રોક એ મગજનો હુમલો છે. તે એક અચાનક સ્થિતિ છે જે મગજના એક વિસ્તારને કાયમી ધોરણે નુકસાન પહોંચાડે છે, જે કાં તો રક્તવાહિનીના અવરોધ (ઇસ્કેમિક સ્ટ્રોક) અથવા રક્ત વાહિની ફાટવાથી મગજમાં રક્તસ્રાવ (હેમરેજિક સ્ટ્રોક)ને કારણે થાય છે.

20% દર્દીઓ સ્ટ્રોક પછી એક વર્ષમાં મૃત્યુ પામે છે, 10% ગંભીર વિકલાંગતા ધરાવે છે જેને લાંબા ગાળાની સંભાળની જરૂર હોય છે, 40% સ્ટ્રોકથી બચી ગયેલા લોકોને મધ્યમથી ગંભીર વિકલાંગતા હોય છે, 20% હળવી અપંગતા સાથે સ્વસ્થ થાય છે અને 10% દર્દીઓ સંપૂર્ણપણે સાજા થાય છે. એટલે કે, અડધાથી વધુ દર્દીઓને તેમની કાર્યાત્મક સ્થિતિ અને જીવનની ગુણવત્તા સુધારવા માટે તેમના સ્ટ્રોક પછી અમુક સમયે રોગનિવારક હસ્તક્ષેપની જરૂર પડે છે.

તેની પરિણામી શારીરિક, જ્ઞાનાત્મક અને ભાવનાત્મક સમસ્યાઓ સાથે, સ્ટ્રોક એ એક આશ્ચર્યજનક અને વિનાશક અનુભવ છે જે વ્યક્તિ અને તેમના પરિવારના જીવનમાં પરિવર્તન લાવે છે. સ્ટ્રોક પછીના સૌથી સામાન્ય લક્ષણો શરીરના એક અંગ અથવા બાજુની નબળાઈ છે. અન્ય સામાન્ય સમસ્યાઓમાં નબળી સંવેદના, વાણીમાં સમસ્યાઓ, દ્રષ્ટિ ગુમાવવી, મૂંઝવણ અને નબળી યાદશક્તિનો સમાવેશ થાય છે.

સદનસીબે સ્ટ્રોક પછી તાત્કાલિક નિદાન, વહેલી સારવાર અને કુટુંબના સમર્થન સાથે પુનર્વસન નિષ્ણાતોની ટીમની સમયસર પહોંચની મદદથી આશા છે.

ઘણા સંશોધનો અને વૈજ્ઞાનિક પુરાવા સૂચવે છે કે જે દર્દીઓને સ્ટ્રોક થયો હોય તેમને નિયમિત તબીબી વિભાગોમાં રીફર કરવાને બદલે હોસ્પિટલોમાં સમર્પિત સ્ટ્રોક યુનિટમાં કાળજી લેવી જોઈએ. આ બાબતનો મુખ્ય મુદ્દો પુનર્વસન ચિકિત્સકો, પુનર્વસવાટ નર્સો, ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ, વ્યવસાયિક ચિકિત્સકો, ભાષણ અને ભાષા ચિકિત્સકો, આહારશાસ્ત્રીઓ, સામાજિક કાર્યકરો અને ન્યુરોસાયકોલોજિસ્ટનો સમાવેશ કરતી બહુ-શાખાકીય ટીમની ઍક્સેસ છે. મલ્ટિડિસિપ્લિનરી ટીમની સંભાળ અને નિપુણતા હેઠળ વિશિષ્ટ સ્ટ્રોક રિહેબિલિટેશન હોસ્પિટલમાં સમયસર વિતરિત કરવામાં આવેલ વિશિષ્ટ પુનર્વસન ઓછી જટિલતાઓ, સારા પરિણામો, જીવનની ગુણવત્તામાં સુધારો અને વધુ સારા કાર્યાત્મક પરિણામો તરફ દોરી જાય છે.

પરંતુ અન્ય કોઈપણ જીવલેણ સ્થિતિની જેમ, સ્ટ્રોક અટકાવી શકાય તેવું છે. જીવનશૈલીમાં સરળ પણ ફાયદાકારક ફેરફારો કરીને સ્ટ્રોકના 70% કેસ અટકાવી શકાય છે.

હાઈ બ્લડ પ્રેશર એ સ્ટ્રોક થવા માટેનું એકમાત્ર સૌથી મોટું જોખમ પરિબળ છે. તે સાયલન્ટ કિલર છે જો તેની યોગ્ય સારવાર ન કરવામાં આવે તો વ્યક્તિના સ્ટ્રોકનું જોખમ 4-6 ગણું વધી જાય છે. તેથી, હાઈ બ્લડ પ્રેશર શોધવા માટે પરીક્ષણ કરાવવું મહત્વપૂર્ણ છે, અને જો તે શોધી કાઢવામાં આવે છે, તો તેની યોગ્ય રીતે અને કંઈક અંશે સખત સારવાર કરવી જોઈએ. તેની સારવાર જીવનશૈલીમાં ફેરફાર જેવા કે વજન ઘટાડવું, શારીરિક પ્રવૃત્તિ અને તંદુરસ્ત આહાર દ્વારા કરી શકાય છે. જો કે, આને નિયમિત દવાઓની પણ જરૂર પડી શકે છે. પરિણામે, હાઈ બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવાથી સ્ટ્રોક થવાની શક્યતા ઘણી ઓછી થઈ જાય છે.

જો કે, 41માં અમાના મેડિકલ કેર એન્ડ રિહેબિલિટેશન સેન્ટરના રિહેબિલિટેશન વિભાગમાં રિફર કરાયેલા લગભગ 2016% દર્દીઓને સ્ટ્રોક હોવાનું નિદાન થયું હતું. બીજી બાજુ, યુએઈમાં સ્ટ્રોક થયો હોય તેવા 50% દર્દીઓની ઉંમર 45 વર્ષથી ઓછી છે, અને વૈશ્વિક સરેરાશની સરખામણીમાં આ એક અસામાન્ય પરિસ્થિતિ છે, જ્યાં 80% સ્ટ્રોકના દર્દીઓ 65 વર્ષથી વધુ ઉંમરના છે. આ વિસંગતતા હોઈ શકે છે. એ હકીકત દ્વારા સમજાવો કે અમીરાતના 18-20%, તેઓ મેદસ્વી છે, જ્યારે લગભગ 20% ડાયાબિટીસથી પીડાય છે.

નિષ્કર્ષમાં, સામાન્ય બિનઆરોગ્યપ્રદ જીવનશૈલીમાં પરિવર્તન લાવવું જરૂરી છે જેને ઘણા લોકો તાપમાનની વધઘટ, ફાસ્ટ ફૂડ ખાવાનો આનંદ અને વર્ક કલ્ચરને કારણે ઓછી શારીરિક પ્રવૃત્તિ સાથે અનુસરે છે. એ સમજવા માટે કે સ્ટ્રોક અટકાવી શકાય છે અને જો તે ખરેખર થાય છે, તો ઇલાજની આશા છે, અમીરાતી સમાજને જરૂરી જાણકારી સાથે જાણ કરવી જરૂરી છે.