पोटॅशियमचे सर्वात महत्वाचे फायदे, त्याचे स्रोत आणि कमतरतेची लक्षणे

डेली मेडिकल इन्फो वेबसाइटनुसार, पोटॅशियमच्या सर्वात महत्त्वाच्या नैसर्गिक स्त्रोतांमध्ये लिंबूवर्गीय फळे, धान्ये, भाज्या, सॅल्मन, चिकन, संपूर्ण दूध, ताज्या फळांचे रस, बदाम, नट, बटाटे, केळी आणि एवोकॅडो यांचा समावेश होतो.

त्याच्या आरोग्य फायद्यांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश आहे:

1- चिंताग्रस्त क्रियाकलाप उत्तेजक

पोटॅशियम सामान्य स्तरावर मेंदूचे कार्य उत्तेजित करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते, कारण पोटॅशियमची उच्च पातळी मेंदूपर्यंत अधिक ऑक्सिजन पोहोचू देते, त्यामुळे न्यूरल क्रियाकलाप उत्तेजित होते आणि संज्ञानात्मक क्षमता वाढते.

२- रक्तातील साखरेवर नियंत्रण ठेवा

कमी पोटॅशियम पातळीमुळे रक्तातील साखर कमी होते, ज्यामुळे घाम येणे, डोकेदुखी, अशक्तपणा आणि अस्वस्थता येते. पोटॅशियम आणि सोडियम क्लोराईडच्या सेवनाने अशा परिस्थितीत त्वरित आराम मिळतो आणि मधुमेहाच्या रुग्णाने रक्तातील पोटॅशियमची पातळी सामान्य पातळीवर राखली पाहिजे.

3- स्नायूंचे विकार कमी होतात

स्नायूंच्या आकुंचन आणि विश्रांतीसाठी पोटॅशियमची पुरेशी एकाग्रता आवश्यक असते. मानवी शरीरातील बहुतेक पोटॅशियम आयन स्नायूंच्या पेशींमध्ये आढळतात. हे इष्टतम स्नायू आणि मज्जातंतूचे कार्य तसेच जलद प्रतिक्षेप राखते.

4- पेटके रोखणे

रक्तातील पोटॅशियमच्या कमी पातळीमुळे स्नायू पेटके होतात आणि दररोज केळी खाल्ल्याने ही स्थिती टाळता येते.

5- हाडांच्या आरोग्यास प्रोत्साहन देते

पोटॅशियममध्ये असे काही गुण आहेत जे शरीरातील विविध ऍसिडस्चा फायदा करतात, ज्यामुळे कॅल्शियम टिकवून ठेवण्यास मदत होते आणि पोटॅशियम जास्त प्रमाणात फळे आणि भाज्या खाल्ल्याने हाडांच्या खनिज घनतेमध्ये वाढ होते, ज्यामुळे ते अधिक मजबूत होते आणि त्याचे आयुष्य वाढते.

6- मज्जातंतूंच्या कार्याचे नियमन करणे

पोटॅशियम वाहिन्या मेंदूची विद्युत चालकता राखण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात आणि त्यांचा मेंदूच्या कार्यावर मोठ्या प्रमाणात परिणाम होतो. हे स्मृती आणि शिकण्यासारख्या उच्च मेंदूच्या कार्यामध्ये देखील सामील आहे आणि एपिलेप्सी पोटॅशियम चॅनेल डिसफंक्शनशी संबंधित आहे.

7- रक्तदाब स्थिर करा

पोटॅशियम सामान्य रक्तदाब संतुलनास फायदा देते, म्हणून ते हृदयरोग आणि उच्च रक्तदाबाचा धोका कमी करते. त्यात वासोडिलेटिंग गुणधर्म देखील असतात, ज्यामुळे रक्तवाहिन्यांमधील दाब कमी होतो.

8- तुमची चयापचय वाढवा

पोटॅशियम चरबी आणि कार्बोहायड्रेट्स सारख्या अनेक पोषक तत्वांच्या चयापचय प्रक्रियेत मदत करते आणि म्हणून वापरल्या जाणार्‍या घटकांमधून ऊर्जा काढण्यासाठी खूप मोलाचे आहे आणि ऊतींचे पुनरुत्पादन आणि पेशींच्या वाढीवर देखील परिणाम करते.

9- चिंता आणि तणाव कमी करा

पोटॅशियम हे चिंता आणि तणावग्रस्त लोकांसाठी खूप महत्वाचे आहे, कारण ते दीर्घकालीन तणावाविरूद्ध शामक म्हणून प्रभावी मानसिक कार्य सुनिश्चित करते.

10- हृदयाच्या आरोग्यास प्रोत्साहन देणे

पोटॅशियम हृदय आणि मूत्रपिंडांचे आरोग्य राखण्यासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते आणि ते मूत्र उत्सर्जन प्रक्रियेद्वारे मूत्रपिंडांना कचरा काढून टाकण्यास मदत करते.

11- पाण्याचा समतोल राखणे

पोटॅशियम शरीरातील द्रव पातळी नियंत्रित करण्यास मदत करते. हे अनेक गंभीर शारीरिक कार्यांमध्ये देखील मदत करते. शिवाय, इलेक्ट्रोलाइट्स मेंदू आणि मज्जासंस्थेतून संपूर्ण शरीरात विद्युत शुल्क प्रसारित करण्यात मदत करतात.

पोटॅशियमच्या कमतरतेची लक्षणे

शरीरातील कोणत्याही पोषक तत्वांची कमतरता अवांछित आहे आणि पोटॅशियम अपवाद नाही. आहारातील कमतरतेमुळे थकवा, स्नायू कमकुवत होणे, हृदयाचे अनियमित ठोके, धडधडणे, अशक्तपणा, तीव्र डोकेदुखी, उच्च रक्तदाब, आतड्यांसंबंधी वेदना, सूज ग्रंथी आणि मधुमेह यांसारखी लक्षणे दिसू शकतात.

परंतु पोटॅशियम सप्लिमेंट्स शरीरात जास्त प्रमाणात घेऊ नयेत, विशेषत: किडनीच्या रुग्णांसाठी काळजी घेणे आवश्यक आहे. पोटॅशियमच्या अतिसेवनामुळे काही लक्षणे दिसू शकतात, जसे की श्वास घेण्यास त्रास होणे, हात आणि पायांना मुंग्या येणे आणि हृदयाचे अनियमित ठोके, त्यामुळे ही लक्षणे जाणवल्यास तुम्ही तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.