Ranavalona .. mfumukazi yakufa kwambiri m'mbiri!

Kusintha kwa mafakitale ndi nzeru kunangochitika chifukwa cha zaka za chizunzo ndi mdima zomwe dziko lakale linkakumana nalo.

Monga Shaka, yemwe adatsogolera ufumu wa Zulu ku South Africa ndikuphetsa mamiliyoni ambiri, adawonekeranso chifaniziro cha Mfumukazi Ranavalona Woyamba, yemwe adalamulira Ufumu wa Madagascar kwa zaka 33 m'zaka za 1828 ndi 1861, pomwe womaliza adatsogolera dzikolo ndi mfumu. Akatswiri ena amati kupha anthu pafupifupi theka la anthu a ku Madagascar.

Ranavalona woyamba anabadwa mu 1788 m’banja losauka pafupi ndi Antananarivo, Madagascar. Panthawiyi, banja losauka limeneli linaphunzira mfundo imene inasinthiratu tsogolo lake.

Ranavalona ali mwana, bambo ake anapulumutsa moyo wa mfumuyo pochenjeza mfumuyo kuti ikufuna kumupha.” Chifukwa cha zimenezi, mfumuyo inapulumuka imfa ndipo inapereka mphoto kwa banja losauka limeneli mwa kutenga mwana wawo wamkazi, Ranavalona, m’banja lachifumu.

Chotsatira chake, Ranavalona adalowa m'malo, kukwatira mchimwene wake ndi wolowa m'malo pampando wachifumu, Radama I, ndipo adakhala mmodzi mwa akazi ake khumi ndi awiri. Pambuyo pa imfa ya Radama Woyamba mu 1828 ali ndi zaka 35, Ranavalona I sanazengereze kulanda ulamuliro wa Madagascar atapambana kupha banja lachifumu lomwe linamutsutsa pampando wachifumu, motero anayamba nthawi ya mantha. idakhala kwa zaka makumi atatu ndi zitatu.

Muulamuliro wake, Ranavalona woyamba anatengera njira yachikale komanso yachikale yotchedwa Tangina pofuna kuonetsetsa kuti anthu pa nthawi ya kuzenga mlandu asakhale olakwa. Kusanza, ndipo ngati zikopa zitatuzo zitapezeka zili bwino, kutsimikizirika kuti anali wosalakwa, koma ngati zinali zosakwanira, iye anaphedwa mwamsanga.

Kuphatikiza pa omwe akuimbidwa milandu, Ranavalona woyamba ankakonda kugwiritsa ntchito njira yachilendoyi kuti atsimikizire kuti anthu anali okhulupirika komanso osatsutsa ndondomeko yake, ndipo chifukwa chake ntchito yodabwitsayi yotchedwa Tangina inapha ofanana ndi 2 peresenti ya anthu a ku Madagascar. .

Pamene ankapereka chilango cha imfa, Ranavalona anayamba kugwiritsa ntchito njira zankhanza zomwe zinali zosiyana kotheratu ndi njira za makolo, ndipo makamaka zinali zodula manja ndi miyendo ya oimbidwa mlanduwo pakati ndi kuwawiritsa m’madzi otentha.

M’zaka 33 zimene anayendetsa nkhani za ku Madagascar, Ranavalona woyamba anatsogolera magulu ankhondo okhetsa magazi m’madera akutali a dzikolo kuti aligonjetse, komanso kulimbana ndi kufalikira kwa Chikristu ndi kuchitapo kanthu mwamphamvu motsutsana ndi gulu lachikristu lachimalagasi. Pa nthawi ina, Mfumukazi ya ku Madagascar inalamula kuti Akhristu angapo apachikidwe pamwamba pa thanthwe asanaganize zowaponya m’miyala yosongoka yomwe ili pansi pake atakana kusiya chikhulupiriro chawo.

Panthawi imodzimodziyo, Mfumukazi Ranavalona I anatsutsa zoyesayesa zambiri za ku France kuti alowerere m'dzikoli, komanso ankakonda kuonjezera chiwerengero cha asilikali ake ndi kukonzanso zomangamanga za Madagascar pogwiritsa ntchito ukapolo anthu ambiri ndikuwakakamiza kuti azigwira ntchito movutikira pa ntchito za boma. . Pakati pa 1828 ndi 1861, ku Madagascar kunali masoka ambiri, chifukwa dzikolo lidakumana ndi miliri ndi njala chifukwa cha kusasamalira bwino komanso khalidwe, zomwe zinachititsa kuti anthu ambiri awonongeke.

Pa August 1861, 83, Ranavalona woyamba anamwalira ali ndi zaka 33, atakhala paulamuliro kwa zaka 5, ndipo panthaŵiyo anapha anthu mamiliyoni ambiri. Chiŵerengero cha anthu m’dzikolo chinayerekezedwa kukhala 1833 miliyoni mu 2,5, koma chinatsikira ku 1839 miliyoni podzafika XNUMX.