ගෝලීය උණුසුම, ඊළඟට කුමක් ද?

දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ අන්තර් රාජ්‍ය මණ්ඩලයේ ප්‍රවීණයන් අවධාරණය කළේ උනුසුම් වීම සෙල්සියස් අංශක එකහමාරකට සීමා කිරීමට නම් ලෝකය “වේගවත් හා පෙර නොවූ විරූ” පරිවර්තනයකට අවතීර්ණ වීමේ අවශ්‍යතාවය, මෙම මට්ටම ඉක්මවා ගියහොත් වැඩි වන අවදානම් පිළිබඳව අනතුරු අඟවයි.

සඳුදා ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද පිටු 400ක වාර්තාවක සාරාංශයක් ලෙස විද්‍යාඥයන් “දේශපාලන තීරණ ගන්නන්” වෙත ඉදිරිපත් කිරීමට පටන් ගත් බොහෝ බලපෑම්, විශේෂයෙන්ම මට්ටමට සාපේක්ෂව සෙල්සියස් අංශක එකහමාරකට වඩා උනුසුම් වීමේ හැකියාව පූර්ව කාර්මික යුගයේ. මෙම ප්‍රතිවිපාක අතර, තාප තරංග, විශේෂ වඳ වී යාම සහ ධ්‍රැවීය අයිස් තට්ටුව දියවීම, දිගු කාලීනව සාගර මට්ටම ඉහළ යාමත් සමඟ.

හරිතාගාර වායූන් විමෝචනය වීම හේතුවෙන් දැනට පවතින වේගයෙන් උෂ්ණත්වය ඉහළ ගියහොත්, 2030 සහ 2052 අතර, අධ්‍යයන හය දහසකට අධික සංඛ්‍යාවක් මත පදනම් වූ වාර්තාවට අනුව, එම වැඩිවීම සෙල්සියස් අංශක එකහමාරකට ළඟා වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.

2015 දී අවසන් කරන ලද පැරිස් ගිවිසුමේ අඩංගු මෙම විමෝචනය අඩු කිරීමට රටවල් ඔවුන්ගේ ප්‍රතිඥාවන් ගැන සෑහීමකට පත්වේ නම්, මෙම සියවස අවසන් වන විට උෂ්ණත්වය අංශක තුනකින් ඉහළ යනු ඇත.

උනුසුම් වීම අංශක එකහමාරකට සීමා කිරීම සඳහා, 45 වසර වන විට කාබන් ඩයොක්සයිඩ් විමෝචනය 2030% කින් අඩු විය යුතු බවත්, ලෝකය "කාබන් උදාසීන කිරීම" කරා ළඟා විය යුතු බවත්, එනම් වායුගෝලයේ ප්‍රමාණයන් සිදු කළ යුතු බවත් දේශගුණ කොමිසම සැලකේ. එයින් ඉවත් කළ හැකි ඒවා නොඉක්මවිය යුතුය.

වාර්තාව සෑම අංශයකින්ම ඉල්ලා සිටියේ "ශීඝ්‍ර හා පෙර නොවූ විරූ පෙරළියක් සමඟින් විමෝචනය සැලකිය යුතු ලෙස අඩු කරන ලෙස" ය.

බලශක්ති ප්‍රභවයන්, විශේෂයෙන් ගල් අඟුරු, ගෑස් සහ තෙල් විමෝචනයෙන් හතරෙන් තුනකට වගකිව යුතු බව අධිකාරිය අවධාරණය කළේය.