رابطه هوش با ژنتیک چیست؟

هوش، وراثت و رابطه بین آنها، سابقه طولانی اختلاف نظر در مورد ماهیت هوش و عوامل تعیین کننده آن. روانشناسی از زمان تأسیس خود به عنوان یک علم مستقل در سال 1879، شاهد نظریه های متعددی بوده است که هر کدام نظر متفاوتی را بیان می کنند. این نظریه ها را می توان با توجه به «راهنمای آکسفورد» به دو مکتب فکری تقسیم کرد. اولی فرض می کند که تنها یک توانایی هوش عمومی وجود دارد. برخی از آنها می گویند که ثابت است و مربوط به وراثت ژنتیکی فرد است، زیرا اکثر صاحبان این مکتب معتقدند که این هوش را می توان با آزمایش های عمومی که در همه جا و در همه موارد اعمال می شود اندازه گیری کرد. مکتب دوم فرض می کند که انواع مختلفی از هوش وجود دارد که ثابت نیستند و اکثر آنها را نمی توان با این روش های سنتی اندازه گیری کرد.

نظریه سه بعدی هوش که توسط رابرت استرنبرگ از دانشگاه ییل در اواخر قرن بیستم تدوین شد، متعلق به مکتب دوم است. مبتنی بر سه بعد است و هر بعد مربوط به نوع خاصی از هوش است. این هوش از طریق موفقیت در زندگی روزمره مرتبط با شرایط و محیط های خاص و متغیر ترجمه می شود. از این رو، به نظر وی، اکثر آنها را نمی توان با معیارهای کلی اندازه گیری و بررسی کرد; اما استانداردهای زیادی وجود دارد و ثابت نیست. او می‌گوید که این به «توانایی فرد برای آگاهی از نقاط قوت و ضعف خود و چگونگی تقویت نقاط قوت و کاهش نقاط ضعف بستگی دارد». سه بعد عبارتند از:

1. بعد عملی که مربوط به توانایی فرد در مواجهه با مشکلاتی است که در زندگی روزمره با آن مواجه است. مثلا در خانه، محل کار، مدرسه و دانشگاه. اغلب، این توانایی ضمنی است و در طول زمان از طریق تمرین تقویت می شود. افرادی هستند که زمان زیادی را صرف یک شغل خاص می کنند و دانش ضمنی نسبتا کمی کسب می کنند. در مورد کسانی که هوش عملی دارند، آنها توانایی بیشتری برای انطباق با هر محیط جدید و نحوه انتخاب روش های جدید برای مقابله با آن و تأثیرگذاری بر آن دارند.

2. بعد نوآورانه ابداع راه حل ها، مفاهیم و نظریه های ناآشنا و شناخته شده قبلی است. خلاقیت به دلیل جدید بودن ذاتاً شکننده و ناقص است. بنابراین نمی توان آن را به دقت مورد بررسی و ارزیابی قرار داد. استرنبرگ همچنین به این نتیجه رسید که افراد خلاق در برخی زمینه ها به جای سایر زمینه ها خلاق هستند. نوآوری اصلاً جهانی نیست.

3. بعد تحلیلی، مربوط به توانایی تجزیه و تحلیل، ارزیابی، مقایسه و مقایسه است و این توانایی ها معمولاً چه در زندگی روزمره و چه در مدرسه و دانشگاه از دیگران کسب می شود و با برخی روش های سنتی قابل ارزیابی است.