Notre Dame de Paris Cathedral, te whare tino ataahua, me pehea i mua i te ahi me tona hitori roa

Notre Dame Cathedral.), i roto i te reo Arapi, te Cathedral of Our Lady (te Wahine), ko te whare karakia o te Pihopatanga Pariha kei te taha rawhiti o te motu o te taone nui i te awa o Seine, i roto i te ngakau o mua o Paris. Ko te whare e tohu ana i te tino tohunga o te toi Gothic me te hoahoanga i mau i te rautau tekau ma rua tae noa ki te timatanga o te rautau tekau ma ono. Koia tetahi o nga tohu o mua i Parani me te tauira o te ahua Gothic e kiia nei ko (Il Dosans). I whakahuahia hei waahi nui i roto i te pukapuka (The Hunchback of Notre Dame) na Victor Hugo. No te tau waenga te whare.

Ko Notre Dame Cathedral kei te waahi o te hanganga o te hahi Karaitiana tuatahi i Paris, "Saint Stephen's Basilica", i hangaia i runga i nga ruinga o te temepara o Gallo-Roma o Jupiter. Ko te ahua o te whare karakia ka eke ki te 528 mita

I te matahiti 1160, i muri a‘e i te riroraa te ekalesia i Paris “ei ekalesia paroisa a te mau arii no Europa,” ua mana‘o te Episekopo tahito ra o Maurice de Sully ia Paris te fare pureraa no Saint-Etienne (Saint Stephen), tei haamauhia i te maha o te senekele, e mea tano ore. o tana mahi rangatira, a i turakina i muri tata mai i te wa i riro ai ia ia te taitara "Pihopa o Paris". Pērā i te nuinga o ngā pūrākau taketake, ko ngā mahi keri whaipara tangata i te rautau rua tekau me whakakapi te whare karakia ki tona hanganga nui, me te poupou me te mata o te 36 mita. Na reira ka taea pea ko nga hapa me te hanganga o mua i whakanuia hei awhina i te whakatikatika i te hanganga hou. E ai ki nga korero, he tirohanga mo te whare karakia hou o Paris, he mea peita ki te whenua i waho o te whare karakia tuatahi.

I mua i te hanganga, i turakina e te episekopo etahi whare hei whakawhanui, ka hanga he huarahi hou hei kawe taonga mo te toenga o te whare karakia. I timata te hanga i te tau 1163 i te wa o te kingitanga o Louis VII, a ka wehewehea te whakaaro mehemea na Sully me Pope Alexander III i whakatakoto te kohatu turanga mo te whare karakia. Heoi, i whakapau kaha a Pihopa de Sully ki te hanga i te whare karakia. Mai i te tau 1163 tae noa ki te 1177 te hanganga o te roopu waiata me tetahi aata hou i te tau 1182 (he tikanga noa mo te pito ki te rawhiti o te whare karakia hou kia oti i te tuatahi, na te mea ka taea te hanga he pakitara mo te wa poto ki te hauauru o te roopu waiata. kia whakamahia kia kaua e haukotia i te wa ka ata hanga te toenga o te whare). I muri mai i te matenga o Pihopa Maurice de Sully i te tau 1196, ka whakakapia ia e Odis de Sully me te whakahaere i te whakaotinga o nga parirau o te whare karakia me te nave, kua tata te oti i te wa i mate ai ia i te tau 1208. I tenei wahanga, ko te mata o te hauauru ko i hanga ano, ahakoa kaore i oti i te takiwa o waenganui o te tekau tau atu i 1240.

He maha nga kaitoi i mahi i runga i te waahi i te wa o te hanganga, e kitea ana e nga ahuatanga rereke i nga teitei rereke o te taha hauauru o mua me nga pourewa. Ko te tuawha o nga kaitoi i waenganui i te 1210 me te 1220 i whakahaere te hanganga o te taumata me te anga mawhero me nga whare nui i raro i nga pourewa e rua.

Ko nga huringa tino nui i roto i te hoahoa i tae mai i te waenganui o te rautau tekau ma toru, i te wa i whakahouhia nga parirau o te whare karakia ki te ahua hou o Rayonant; i te tau 1240 ka taapirihia e Jean de te mutunga mai he kuaha ki te taha ki te taha o te taha raki me te matapihi o te roi whakamiharo. I muri mai (mai i te tau 1258) ka whakatinanahia e Pierre de Montreuil tetahi kaupapa rite ki te parirau tonga. Ko enei keti katoa he mea whakapaipai ki te whakairo; E mau ana i nga ahuatanga motuhake kei te uru ki te tonga he waahanga o te oranga o St. Stephen me nga momo hunga tapu, ko te kuwaha o te raki e whakaatu ana i te tamarikitanga o te Karaiti me te korero mo Teophilus me te whakapakoko o te Wahine me te mana o te tamaiti nui i roto Toromo. He maha nga kaitoi i whai waahi ki te waahi i te wa o te hanganga, e kitea ana e nga momo rereke i nga teitei rereke o te taha hauauru o mua me nga pourewa. I whakahaeretia e te tuawha o nga kaitoi i waenganui i te 1210 me te 1220, i hangaia te taumata ki te anga mawhero me nga whare nui i raro i nga pourewa e rua.

 I te tau 1548, ka pakaru nga ahuatanga o Notre Dame i te kino o te riri, me te whakaaro he etene ratou. I te wa o te rangatiratanga o Louis XIV me Louis XV, he nui nga whakarereketanga o te whare karakia hei waahanga o te mahi tonu ki te whakahou i nga whare karakia puta noa i Uropi. I whakakorea hoki nga urupa me nga matapihi karaehe o te raki me te tonga.

I te 1793, i te wa o te "French Revolution", i whakatapua te whare karakia ki te "karakia o te whakaaro", katahi ki te karakia ki te Runga Rawa. I tenei wa he maha nga taonga o te whare karakia i pahuatia, i pahuatia ranei. I turakina te pourewa o te rautau tekau ma toru me nga whakapakoko o nga kingi Paipera o Huria (e whakapono pohehe ana ko nga kingi o Parani) kei runga i te parai i runga i te mata o te whare karakia, a ka poutoa ratou. He maha nga perehitini i kitea i te wa e keri ana i te tau 1977 me te whakaaturanga ki te Whare Taonga o Cluny D. Mo tetahi wa, hei utu mo nga aata maha a te wahine a Meri. Ko nga pere o te whare karakia nui i kaha ki te karo i te rewa. I whakamahia te whare karakia hei rūma penapena kai.

I timata te kaupapa whakatikatika i tautohetia i te tau 1845, i tirotirohia e nga kaitoi a Jean-Baptiste-Antoine Lassus me Eugene Viollet-le-Duc na ratou te kawenga mo te whakaora i nga tini whare rangatira, whare rangatira me nga whare karakia i Parani. E rua tekau ma rima tau te roa o te mahi whakaora, tae atu ki te hanga ano i tetahi flèche roa ake te whakapaipai (he momo tarutaru), tae atu ki te taapiri o nga taputapu ki nga wairua o te galerie. He mea whakaako tonu a Viollet-le-Duc i ana mahi me nga pekapeka, te ahua o te hangahanga o te whare Gothic.

Ko te Pakanga Tuarua o te Ao ka nui ake te kino. Ko te nuinga o nga matapihi karaehe o te taumata o raro i patua e nga matā kotiti. I whakahoutia i muri i te pakanga.

I te tau 1991, i timata ia i tetahi kaupapa nui mo te tiaki me te whakaora, kua noho mo nga tau tekau kua hori ake nei, engari kei te haere tonu mai i te tau 2010, ko te horoi me te whakaora i nga whakairo o nehe he mea tino ngawari tonu. I te tau 2014, he maha nga rama kua whakahoutia ki te rama rama.

I pa te whare karakia ki te ahi nui i pau te nuinga o te whare, i hinga katoa te pourewa i te Paenga-whawha 15, 2019